Sommige boeken staan rugloos in de kast, het patroon van het bindlinnen toont naakt. Andere boeken hebben een halve rug die hangt aan wat laatste draadjes. Stukgelezen boeken, gekoesterde lievelingen. Dik Trom leunt broederlijk tegen de De kinderen van de grote fjelt. Alle delen van het Kleine huis, met hun papieren jasjes, staan keurig op volgorde. Elk deel heeft weliswaar een eigen kleur kaft, maar de tekeningen hebben gewonnen, de jasjes bleven aan. De kast is al talloze malen verbouwd. Dankzij het handige systeem van Lundia kan elke stapel nieuwe boeken er in. Alle frutsels die lege randjes sierden, zijn verdwenen om plaats te maken voor een dubbele rij. Agatha Christie’s, kleine engelse pockets, dunne goedkope gelijmde uitgaven vol ezelsoren zijn eerlijk gepikt uit de kast van opa. In het kleine kamertje naast de techniek, waar de bruggen en kronen gemaakt werden, mijn plek als ik kwam logeren. Van slapen kwam altijd weinig, veel te spannend om rond te dwalen door het grote huis. Na elk bezoek kwamen er een paar Christie’s mee. Opa en ik waren toch de enigen in de familie die zulke pulp lezen. Bijna compleet is de serie nu. Als felle stoorzenders staan de vier moderne Nederlandse uitgaven ertussen met nummers op de rug 4, 83, 15 en 39. Hoewel ze op de achterste rij staan, helemaal tegen de muur aan geschoven, steken ze er toch nog bovenuit.
Op de onderste plank staan de kerstbundels. Mooie prentenboeken van de Vier Windstreken en van Christofoor. Platen vol glitter en andere visuele effecten. Een mager deeltje, ooit tweedehands gekocht, is een kerstverhaal verteld door An Rutgers van der Loeff. Het speelt in het Duitsland van vlak na de oorlog. Bij de Oost-Duitse en Pruisische vluchtelingen die opgesloten zaten in barakken. Op school werd ons alleen geleerd dat Duitsland terecht de oorlog heeft verloren, maar nooit is er iets gezegd over het lot van de vele mannen, vrouwen en kinderen die hals over kop op de gevlucht waren voor de Russen en al hun bezittingen achter hebben moeten laten. Zij waren niet welkom bij hun eigen landgenoten, opvreters en landlopers.
